Culinair Warmia
In het noordoosten van Polen ligt de regio Warmia-Mazury (Warmië en Mazurië). Mazury is daarvan het oostelijke deel, gekend om zijn grote merengebied. Het westelijke deel rondom de stad Olsztyn heet Warmia. Reis je naar Warmia, verdiep je dan zeker ook in deze zoete, geurige en vettige keukengeheimen uit de oude tijd en zet onze tips voor puike restaurantjes in je achterhoofd.
De traditionele keuken van Warmië haalde zijn ingrediënten uit wat er in de dichte omgeving te vinden was. In deze streek waren dat de bossen, de meren en alles wat je op de eigen boerderij kon kweken of telen. Mensen leefden bescheiden, of armoedig soms. Voeding speelde een belangrijke rol in hun leven: het moest kracht geven voor het zware werk op de boerderij of op het land. Andere diëten waren er niet. Het dagelijkse en het feestelijke menu bestonden uit vleeswaar, vet en aardappelen. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de bevolking van Warmië en Mazurië. Veel van de oorspronkelijke bevolking van het oostelijke Pruisen vluchtte voor het Rode Leger richting Duitsland. De Oostpruisische keuken verdween heel langzaam.
De huidige keuken van Warmië en Mazury is de keuken zoals we die kennen uit de zuidelijkere regio Mazowsze of uit het huidige Litouwen. Op het menu staan Poolse gerechten zoals schnitzel, frikadel, rodebietensoep, pierogi (gevulde deeglapjes), bouillon of soep op basis van desem - żurek. En omdat meren in deze hoek van Polen niet weg te denken zijn, staat ook vaak vis op het menu. Maar de oorspronkelijke keuken uit de streek is niet verdwenen, integendeel: die komt stilaan weer onder de aandacht, onder andere door de inspanningen van enkele gepassioneerde leden van het netwerk van Culinair Erfgoed - Warmia, Mazury en Powiśle.
Hieronder onze tips voor enkele leuke restaurantjes in Warmia
Restaurant CUDNE MANOWCE
Dit restaurant ligt op de middeleeuwse verdedigingsmuren van Olsztyn. De chef-kok haalt voor zijn gerechten inspiratie uit de traditionele keuken van Warmië en Mazurië. Kleine ecologische familiebedrijfjes leveren onder andere de kaas, de bloem, de vleeswaren, de honing, de groenten en het bier. Probeer hier zeker de lokale specialiteiten zoals: brandnetelsoep met escargots in room, groene pierogi met vis uit de Mazurische meren, Slavisch platbrood met varkensvlees of het veel bekroonde gerecht karmuszka: een eetsoep met varkensvlees, groenten en bonen (twee maal in de prijzen gevallen: in 2017 kreeg het de ‘Perła’ voor beste Pools streekgerecht en in 2021 haalde de eerste plaats bij de Polskie Skarby Kulinarne) . Ontdek wat je op je bord krijgt als je ‘heksenvliegzalf’ bestelt, of Warmische ‘Dyndzałki’ met restjes. Deze keuken gebruikt ook minder gekende eetbare planten zoals zevenblad, aardpeer, brandnetel en eetbare bloemen. Bovendien kan je in restaurant Cudne Manowce een grote keuze regionale dranken vinden, van onder andere de brouwerijen Ukiel en Kormoran of de honinglikeur Piasecki. Al vele jaren op rij vind je dit restaurant in de gele gids van Gault&Millau. Het won vele wedstrijden en prijzen in Polen, onder andere ‘Kuchnia Plus Poleca’, ‘Nasze Kulinarne Dziedzictwo’, ‘Żagle Warmii i Mazur’, ‘Laur Najlepszym z Najlepszych’, ‘Sternik Warmii i Mazur’. Het restaurant is ook onderdeel van het Europese netwerk van Regionaal Erfgoed Warmia Mazury Powiśle. www.cudnemanowce.pl
RESTAURANT „ALEGORIA” in HOTEL KRASICKI****
Restaurant "Alegoria" bevindt zich in het sfeervolle interieur van de gotische kelder van Hotel Krasicki. De gerechten, die je proeft in dit ongewone decor zijn voornamelijk geïnspireerd op de Poolse traditionele keuken, maar chef Krzysztof Mazurek weet als geen ander wereldse nieuwigheden, moderne culinaire technieken en lokale smaken met elkaar te verbinden. Hier kookt men altijd met de beschikbare groenten en fruit van het seizoen en met streekproducten van de hoogste kwaliteit. Populair zijn de gerechten à la carte. Elk seizoen is weerspiegeld in het menu. In de zomer zal de koude soep van rode bieten je heerlijk smaken en in de herfst ben je vast in de wolken over de romige pompoensoep of de soep van eekhoorntjesbrood, geplukt in de bossen van Warmia. Het restaurant past zich aan aan de individuele diëten van de gasten. Daarover waakt de chef-kok Krzysztof Mazurek persoonlijk. Hij is niet alleen gekend voor zijn schitterende kookkunsten en het beroemde gerecht: Kaczki Biskupów Warmińskich (Eend van de Bisschoppen van Warmia), maar ook voor zijn kookboek. Hij schreef samen met Waldemar Mierzwa een smakelijke verzameling van weetjes over de geschiedenis en de culinaria van de regio en serveerde zijn lezers op die manier een heerlijk stukje kennis over Warmia.
KARCZMA WARMIŃSKA
Halverwege de weg tussen Olsztyn en Ostróda ligt een schilderachtig plaatsje met daarin een restaurant, anders dan de andere – KARCZMA WARMIŃSKA, een herberg, die gekend staat om zijn unieke sfeer. Het interieur van het restaurant is een grote collectie van oud gereedschap van boeren en van dagelijkse gebruiksvoorwerpen van de inwoners van deze regio. In de zomer kun je in de tuin van de herberg ook lokale volkskunstenaars aan het werk zien of hun werken bewonderen: een beeldhouwer, een schilder, een imker, een pottenbakker en een naaister.
Proef de heerlijke streekgerechten of sluit aan bij een ‘biesiada’, een gezellig drukke feestavond met volop eten en drank, vaak ook een kampvuur en gegrilde worst, helemaal in de sfeer van folklore en traditie. Kom je eten in de Karczma, probeer dan zeker de bouillon met huisgemaakte pasta, de bloedsoep met aardappelknedle, de soep van bospaddenstoelen met vierkante stukjes pasta of zure soep met witte worst. Verder kan je er ook terecht voor lekkere pierogi, een andere soort oorspronkelijke gevulde deeglapjes, een aardappelovenschotel, of een aardappelworst met veenbessen. En wie van een stevig en kwaliteitsvol vleesgerecht houdt, die bestelt hier: een varkensschenkel met kool en erwtjes, ribbetjes met kool en komijn of stoofvlees. Uiteraard vind je ook hier veel gerechten met vis. www.karczma.pl
BROUWERIJ UKIEL
Er zijn in de streek van Olsztyn niet veel plaatsen waar je de authentieke sfeer van een nederzetting van Warmia kan opsnuiven. In deze mooi gerestaureerde, eeuwenoude gebouwen, schilderachtig gelegen op een honderdtal meter van het meer Ukiel, vestigde zich deze ambachtelijke brouwerij. Sinds enkele jaren al trekt de brouwerij liefhebbers aan van de gouden drank vanuit heel Polen, en steeds vaker ook vanuit het buitenland. De gastheren, Maciek en Kamil zullen je met veel enthousiasme vertellen over de productie van bier bij een rondleiding in de brouwerij. Het is een kleinschalige brouwerij, maar ze brouwen toch negen soorten bier, gaande van piwo marcowe (een amberkleurig seizoensbier in maart gebrouwen) tarwebier, pils of porter tot meer trendy bieren als het populaire West Coast IPA of APA. Hun laatste hit is een uitstekend biertje in Belgische stijl, dat bierliefhebbers vanuit Warschau speciaal hier komen halen. Waarom deze kleine brouwerij zoveel succes heeft? Daar zijn twee redenen voor: de kwaliteit van het bier, dat enkel uit de beste ingrediënten gemaakt wordt, en de passie en het engagement van de brouwers, voor wie brouwen eerder een levensstijl dan werken is. Je kan ter plekke zowel bier kopen als degusteren. In de zomer is er ook een gezellige bierbar buiten, waar je met een ligstoel in alle rust van je biertje kan genieten tegen de achtergrond van een eeuwenoude appelboomgaard. De ongewone sfeer van deze plek, de authenticiteit en het directe contact met de brouwers en uiteraard de uitzonderlijke kwaliteit van dit lokaal gebrouwen bier, maken van Brouwerij Ukiel een absolute place-to-be op de culinaire kaart van Olsztyn en Warmia.
